Đề luyện “Viếng lăng Bác”
Không có phản hồi
“VIẾNG LĂNG BÁC” (Viễn Phương) Bài 1:
– Từ “miền Nam” được sử dụng trong câu thơ không chỉ mang ý nghĩa chỉ một vùng đất mà nó còn là nơi “thành đồng tổ Quốc”, nơi “đi trước về sau” trong cuộc kháng chiến của dân tộc. – Miền Nam còn có vị trí đặc biệt trong trái tim Bác. Lúc sinh thời Bác luôn chờ ngày đất nước thống nhất để được vào thăm đồng bào miền Nam.
– Biện pháp tu từ nói giảm: thể hiện qua từ “thăm” (đúng ra phải dùng từ “viếng”) + “Viếng”: là đến chia buồn với thân nhân người chết. + “Thăm”: là gặp gỡ, trò chuyện với người đang sống. – Tác dụng: Thể hiện Bác mãi còn trong trái tim người dân miền Nam và khẳng định tình cảm gần gũi giữa Bác với nhân dân. Viễn Phương ra thăm lăng Bác như đứa con đi xa lâu ngày về thăm cha.
– Hình ảnh “hàng tre bát ngát” ở câu thứ 2 (Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát) là hình ảnh tả thực, chỉ hàng tre bên ngoài lăng Bác. – Hình ảnh “cây tre trung hiếu” trong câu thơ cuối (Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này) là hình ảnh nhân hóa, ẩn dụ cho nguyện ước mãi trung thành với lí tưởng của Bác.
Gợi ý: Câu chủ đề: Khổ thơ đầu trong bài thơ “Viếng lăng Bác” của nhà thơ Viễn Phương đã diễn tả những cảm xúc của nhà thơ khi đến lăng Bác, đứng trước không gian, cảnh vật bên ngoài lăng. (1) Câu thơ đầu: “Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác” như một thông báo giản dị mà chứa đựng bao tình cảm thân thương. (2) Tác giả xưng “con” gọi “Bác” thể hiện tình cảm vừa thành kính vừa gần gũi. (3) Nhà thơ không nói ra “viếng” mà là ra “thăm”, như con về thăm cha, thăm nơi Bác nghỉ, thăm chỗ Bác nằm. Nỗi đau như cố giấu mà giọng thơ thì ngậm ngùi biết bao! (4) Hình ảnh đầu tiên và cũng là ấn tượng đậm nét với tác giả về cảnh quan bên lăng Bác là hình ảnh hang tre. (5) Dường như nóng long, hồi hộp, nhà thơ đã đến lăng từ rất sớm, từ “trong sương”. (6) Và tới đây, nhà thơ lại bắt gặp một hình ảnh rất đỗi thân thương của quê hương Việt Nam đó chính là hình ảnh cây tre: (7) Đã thấy trong sương hang tre bát ngát Ôi ! Hàng tre xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng Cây tre hiện lên với nét tả thực, trong vóc dáng, sắc màu, sự sống.(8) Hàng tre ấy cũng là hình ảnh, cây cối mang màu đất nước tụ về đây giữ giấc ngủ bình yên cho Người. (9) Hàng tre như những chiến sĩ đang canh giấc cho Bác. (10) Đó cũng là hình ảnh của dân tộc trung thành, bền bỉ gắn bó bên Bác. (11) Hình ảnh hang tre như khúc dạo đầu đã nói lên bao xúc động, bồi hồi của nhà thơ khi đến bên lăng Người. (12)
– Thành ngữ được sử dụng trong khổ thơ là: “Bão táp mữa sa”. – Ý nghĩa của thành ngữ này là để chỉ những khó khăn, gian khổ Bài 2
– Hoàn cảnh ra đời: Bài thơ được viết vào tháng 4 năm 1976, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ đã kết thúc thắng lợi, đất nước thống nhất, lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng vừa khánh thành. Viễn Phương ra thăm miền Bắc, vào lăng viếng Bác Hồ. Bài thơ được sáng tác trong dịp đó và in trong tập Như mây mùa xuân (1978). – Mạch cảm xúc: Mạch vận động của cảm xúc đi theo trình tự cuộc vào lăng viếng Bác. + Khổ đầu: Cảm xúc về cảnh bên ngoài lăng + Khổ hai: Cảm xúc trước hình ảnh dòng người vào lăng viếng Bác. + Khổ ba: Cảm xúc khi vào trong lăng, đứng trước di hài Bác. + Khổ cuối: Cảm xúc khi sắp trở về miền Nam. – Mạch cảm xúc này tạo nên một bố cục khá đơn giản, tự nhiên và hợp lí của bài thơ.
– Từ mặt “trời được” sử dụng với ý nghĩa ẩn dụ chỉ Bác Hồ. – Đây không phải là hiện tượng từ một nghĩa gốc của từ phát triển thành từ nhiều nghĩa. Vì ẩn dụ là hình thức chuyển nghĩa tạm thời.
– Điệp từ, điệp ngữ: “đi”, “Ngày ngày”, “mặt trời”. Tác dụng: Tạo nhịp điệu cho khổ thơ – Ẩn dụ: “mặt trời trong lăng”, ẩn dụ chỉ Bác Hồ. “tràng hoa” ẩn dụ chỉ dòng người đi thành vòng tròn thành kính vào viếng Bác. Tác dụng: Tạo nên sự gợi cảm, hàm súc cho hình ảnh thơ – Nhân hóa: Mặt trời trên lăng “thấy” mặt trời trong lăng. Tác dụng: Làm cho câu thơ trở nên sinh động – Hoán dụ: “bảy chín mùa xuân” chỉ 79 tuổi của Bác.
– Trong khổ thơ tác giả bày tỏ sự tôn kính, ngưỡng mộ, tự hào, biết ơn đối với Bác
– Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ
Gợi ý:
Dẫn dắt, giới thiệu về lòng biết ơn. Nêu nhận định, suy nghĩ cá nhân về vấn đề này (phẩm chất đẹp, đáng quý, cần thiết,…).
Giải thích khái niệm: Lòng biết ơn là gì? Sự ghi nhận, cảm kích trước những điều tốt đẹp mà bản thân được nhận từ những cá nhân hay tổ chức, đoàn thể nào đó. Biểu hiện cụ thể của lòng biết ơn:
Vai trò của lòng biết ơn:
Lời khuyên:
Khẳng định lại quan điểm về lòng biết ơn (quan trọng, cao đẹp, cần gìn giữ,…). Lời nhắn nhủ.
Bài 3 Xúc động khi tới lăng Chủ tịch, trong/ một sáng tác của mình, nhà thơ Vương Trọng đã viết: …Rưng rưng trông Bác yên nằm Giấu rồi, mưới mắt khó cầm cứ rơi Ở đây lạnh lắm, Bác ơi Chăn đơn Bác đắp nửa người, ấm sao
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
– Bộc lộ trực tiếp
Gợi ý: Đến giờ phút chia tay, sắp phải trở về miền Nam, nhà thơ trào dâng bao xúc động. (1) Với tác giả, lòng nhớ thương kìm nén đến lúc này đã vỡ òa thành nước mắt: (2) Mai về miền Nam thương trào nước mắt. Nhà thơ lưu luyến, chẳng muốn chia xa (3). Tình cảm đã chắp cánh cho ước mơ, thi sĩ muốn được hóa thân, hòa nhập vào cảnh vật ở lăng Bác, để được ở mãi bên Bác (4) Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này Ước nguyện thật chân thành: Muốn làm con chim dâng tiếng hót, đóa hoa dâng sắc hương và nhất là làm cây tre trung hiếu để mãi mãi bên Bác. (5) Hình ảnh cây tre lặp lại nhưng được cáp thêm nghĩa mới, làm nên kết cấu đầu cuối tương ứng, tạo ấn tượng đậm nét, làm cho dòng cảm xúc được trọn vẹn. (6) Tre được nhân hóa như người – “trung hiếu”. (7) Hình ảnh ẩn dụ này thể hiện long kính yêu và trung thành vô hạn đối với Bác, nguyện mãi mãi đi theo con đường của Bác. (8) Các điệp ngữ “muốn làm” cùng các hình ảnh thơ đứng sau nó tạo một nhịp thơ dồn dập, diễn tả tình cảm thiết tha, khát vọng dâng trào mãnh liệt. (9) Chủ thể trữ tình từ chỗ xưng “con” giờ ẩn đi trong câu thơ cũng là thích hợp để nói những tình cảm không chỉ riêng ai, cảm xúc của tác giả mang ý nghĩa khái quát rộng lớn. (10) Bài thơ tưởng khép lại trong sự xa cách của không gian nhưng lại tạo được sự gần gũi trong tình cảm, ý chí. (11) Có thể khẳng định khổ thơ cuối trong bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương đã thể hiện rất xúc động tình cảm lưu luyến và tấm lòng của tác giả nói riêng và nhân dân nói chung đối với Bác Hồ kính yêu. (12)
Bài 4
– Điệp ngữ: “muốn làm” tạo nhịp điệu dồn dập, thể hiện ước nguyện mãnh liệt của nhà thơ – Nhân hóa, ẩn dụ: “cây tre trung hiếu” thể hiện long kính yêu và trung thành vô hạn đối với Bác, nguyện mãi mãi đi theo con đường của Bác.
– Hình ảnh cây tre lặp lại nhưng được cáp thêm nghĩa mới, làm nên kết cấu đầu cuối tương ứng, tạo ấn tượng đậm nét, làm cho dòng cảm xúc được trọn vẹn – “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật Câu thơ đầu bài thơ: “Không có kính không phải vì xe không có kính” Câu thơ đầu của khổ cuối: “Không có kính, rồi xe không có đèn”,
Phần I. Đọc hiểu (3 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: Em là ai ? Cô gái hay nàng tiên Thịt da em hay là sắt là đồng ? Cho tôi hôn bàn chán em lạnh ngắt Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộng Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung Ôi trái tim em trái tim vĩ đại Còn một giọt máu tươi còn đập mãi Không phải cho em. Cho lẽ phải trên đời Cho quê hương em. Cho Tổ quốc, loài người! (Người con gái Việt Nam, Tố Hữu, Gió lộng, NXB Văn học, 1961) Câu 1: Đoạn trích trên được sáng tác vào giai đoạn văn học nào? Câu 2: Hình tượng nhân vật trung tâm của đoạn thơ là ai? Hình tượng nhân vật ấy được tác giả thế hiện với thái độ gì? Câu 3: Anh (chị) hãy chỉ ra và phân tích giá trị của các biện pháp nghệ thuật được sử dụng ở đoạn thơ đầu. Câu 4: Trong khoảng từ 5 – 7 dòng, trình bày suy nghĩ của anh chị về vấn đề lẽ sống của tuối trẻ được đặt ra trong khổ thơ cuối cùng của đoạn trích . Phần II. Làm văn (7 điểm) Câu 1 (2 điểm): Bằng đoạn văn khoảng 200 từ, trình bày suy nghĩ của anh (chị) về bài học mà người cha muốn nói với con trong bài thơ sau: Chẳng ai muốn làm hành khất Tội trời đày ở nhân gian Con không được cười giễu họ Dù họ hôi hám úa tàn Nhà mình sát đường họ đến Có cho thì có là bao Con phải răn dạy nó đi Nếu không thì con đem bán Mình tạm gọi là no ấm Ai biết cơ trời vần xoay Lòng tốt gửi vào thiên hạ Biết đâu nuôi bố sau này… (Dặn con, Trần Nhuận Minh) Câu 2 (5 điểm): Có ý kiến cho rằng: Sông Hương là bản tình ca ca ngợi về thiên nhiên và văn hóa xứ Huế. Qua phân tích tùy bút Ai đã đặt tên cho dòng sông? (Hoàng Phủ Ngọc Tường), hãy làm sáng tỏ ý kiến trên. |
THẦY KHƯƠNG TRÊN FACEBOOK
|